Kur’an’ın hangi ayeti nazarı defetmek için faydalıdır?

Soru:

Kur’an’ın hangi ayeti nazarı defetmek için faydalıdır?

Cevap:

Nefsin etkilerinden olan nazar defalarca pratikte gerçekleştirilmiştir, bir çok örnekleri vardır ve inkar etmek zordur.

    Bazı rivayetler de nazarın hak olduğunu ispatlamaktadır. Durru’l Mensur’da Resulullah ’tan (s.a.a) şöyle nakledilir:

    ‘’Nazar haktır, sağlam kişiyi kabre ve sağlam deveyi kazana sokar.’’3

Hz. Emiru’l Muminin Ali (a.s) Resulullah’ın (s.a.a) şöyle dediğini buyurur:

    ‘’Peygamber (s.a.a) İmam Hasan ve İmam Hüseyin için dua (nazarlık duası) hazırladı. Ve şu duayı okudu:

    ‘’Allah’ın kamil kelimeleri, bütün güzel isimleri hakkına, her sıkıntı getiren, üstünlük taslayan ve insana nazar dokunduran her göz ve haset ettiğinde her hasetçinin şerrinden size sığınak istiyorum.’’ Sonra Peygamber (s.a.a) şöyle dedi: ‘’Hz. İbrahim de işte böyle İsmail ve ishak için sığınak diliyordu.’’1

Nehcu’l Belağa’nın 400. hikmetinde şu cümle yer alır:  ‘’Nazar haktır ve ondan korunmak için duaya tevessül etmek de haktır.’’2

    Bu hadislerden anlaşılacağı üzere nazar örnekleri var olan bir gerçektir, bir hurafe ve kuruntu değildir.

    Yaygın bir inanışa göre Kalem Suresinin 51. Ayetini okumak nazardan korunmak için faydalıdır. Yüce Allah bu ayette şöyle buyurur: 3

‘’Doğrusu, kâfirler Kur’an’ı dinlediklerinde, neredeyse gözleriyle seni devireceklerdi. ‘’Şüphesiz o bir delidir.’’ derler.’’

    Bu ayetin nüzul sebebi hakkında şu rivayet nakledilmiştir: Beni Esed Kabilesinden bir kişi bazen üç gün boyunca aç kalıyor ve ondan sonra neyle karşılaşsa şöyle diyordu: ‘’Bunun gibi bir şey bugüne kadar görmedim.’’ Böylece o şey bozulur veya ona bir darbe iniyordu. Bazıları bu tesirden Peygamber’in (s.a.a) aleyhine yararlanmak istediler. Allah Peygamber’ini bundan korudu.4

    Allame Tabatabai bu ayetin açıklanmasında şöyle diyor: İzlak’tan maksat bütün müfessirlerin görüşüne göre nazardır. Bu da nefsin oluşturduğu etkilerden biridir. Böyle bir şeyin olmadığına dair akli bir delil ortada yoktur. Hatta nazarı onaylayan bazı olaylar görülmüştür. Buna göre bunu inkar edip hurafe olduğunu söylememize bir gerekçe kalmaz.5

Bu ayetten başka nazardan korunmak için diğer sureleri de okumak tavsiye edilmiştir. Örneğin Naz, Felak, Fatiha ve İhlas sureleri bu cümledendir. Yine bir çok tefsirde söz konusu ayetin tefsirinde bu sureleri okumak tavsiye edilmiştir.

3 Durru’l-Mensur, s. 651.

1 el-Kafi, c. 2, s. 569, 3. Hadis.

2 Nehcu’l-Belağa, s. 547.

3 Kalem, 51.