Ayetullah el-Uzma Seyyid Ali Hamaneî'nin fetvaları baz alınarak hazırlanmıştır.
- Namazla ilgili şüpheler 23 kısımdır: 8 kısmı namazı bozar; 6 kısmı itina edilmemesi gereken şüphelerdir; 9 kısmı da sahih olan şüphelerdir.
- Namazı bozan şüpheler şunlardır:
1- Sabah namazı ve seferî namaz gibi iki rekât olarak kılınan namazların rekâtlarının sayısında şüpheye düşmek.
2- Üç rekâtlı namazların (akşam namazı) rekât sayısında şüpheye düşmek.
3- Dört rekâtlı namazlarda şüphenin bir tarafının bir rekât olması hâlinde: Örneğin bir rekât mı yoksa üç rekât mı kılındığında şüpheye düşmek.
4- Dört rekâtlı namazlarda ikinci secde bitmeden önce şüphenin bir tarafının iki rekât olması hâlinde. Örneğin ikinci secde bitmeden önce iki rekât mı yoksa üç rekât mı kılındığında şüpheye düşmek.
5- İki ile beş veya beşten çok rekât arasında şüpheye düşmek.
6- Üç ile altı veya altıdan çok rekât arasında şüpheye düşmek.
7- Dört ile altı veya altıdan çok rekât arasında şüpheye düşmek.
8- Kesinlikle kaç rekât namaz kılındığının bilinmediği bir namazın rekâtlarının sayısında şüpheye düşmek.
- İtina edilmemesi gereken şüpheler aşağıda açıklananlardan ibarettir:
1- Yapılma yeri geçen bir şeyde şüpheye düşmek; örneğin rükûda Fatiha veya surenin okunup okunmadığında şüpheye düşmek gibi.
2- Namazın selâmı verildikten sonra şüpheye düşmek.
3- Namazın vakti geçtikten sonra şüpheye düşmek.
4- Çok şüpheye düşen kimsenin şüphesi.
5- İmam ve ona uyanların şüphesi.
6- Müstehap namazlarda şüpheye düşmek.
- Birkaç yıl aradan sonra kıldığı namazların sahih olup olmadığında şüpheye düşen biri, şüphesine itina etmemelidir.
- Çok şüpheye düşen biri, namazda yerine getirip getirmediği ile ilgili işlerde şüpheye düşerse, örneğin secde veya rükû edip etmediğinde şüphe ederse,her ne kadar yapma yeri geçmemiş olsa bile onu yaptığını kabul etmelidir. Bu konuda namazdaki fiiller, rekâtlar ve sözler arasında bir fark yoktur; ancak namazı batıl eden şüphelerde tam aksine yapmadığını kabul etmelidir. Örneğin: Sabah namazını iki rekât mı yoksa üç rekât mı kıldığında şüphe ederse, iki rekât kıldığını kabul etmelidir (yani üç rekât kıldığını kabul etmemelidir; çünkü namazı batıl eder).
- Nafile namazların fiillerinde ve sözlerinde şüphe etmenin hükmü, farz namazların fiillerinde ve sözlerinde şüphe etmenin hükmü ile aynıdır. Yani şüphe edilen şeyin yapılma yeri geçmemiş ise, itina edilir ve eğer yapılma yeri geçmişse, ona itina edilmez.
Sahih Şüpheler
- Dört rekâtlı namazların rekât sayısında şüpheye düşmek 9 yerde sahihtir.
1- İkinci secdeden kalktıktan sonra iki ile üç rekât arasında şüpheye düşmek.
2- İkinci secdeden kalktıktan sonra iki ile dört rekât arasında şüpheye düşmek.
3- İkinci secdeden kalktıktan sonra iki, üç ve dört rekât arasında şüpheye düşmek.
4- İkinci secdeden kalktıktan sonra dört ile beş rekât arasında şüpheye düşmek.
5- Namazın herhangi bir yerinde üç ile dört rekât arasında şüpheye düşmek.
6- Ayaktayken dört ile beş rekât arasında şüpheye düşmek.
7- Ayaktayken üç ile beş rekât arasında şüpheye düşmek.
8- Ayaktayken üç, dört ve beş rekât arasında şüpheye düşmek.
9- Ayaktayken beş ile altı rekât arasında şüpheye düşmek.
- İhtiyat namazının rekât sayısı (ki namazın rekâtlarında şek edildiği için yapılır), namazdaki muhtemel eksikliğe bağlıdır. Dolayısıyla iki ile dört rekât arasındaki şüphelerde iki rekât ihtiyat namazı farzdır; üç ile dört rekât arasındaki şüphelerde ise, bir rekât ayakta veya iki rekât oturarak ihtiyat namazı kılmak farzdır.
- Eğer namazda okunan zikirlerden, Kur’an ayetleri veya kunut dualarından bir kelime istemeden yanlış okunursa, sehiv secdesi farz olmaz.
EHLADER ARAŞTIRMA BÖLÜMÜ
Seyyid Ali Hamaneî
