Soru:

İnsan çocuğu için hangi ismi seçerse daha iyidir, İslamiyet’teki güzel isimler nelerdir?

Cevap:

İsim ve unvan bir şeyin mahiyet ve hüviyetini ortaya koyan bir alamettir. İsim söylendiği zaman, insanın aklına ister istemez onun  manası ve sahibi gelir. Bütün varlıkların (bitkiler, hayvanlar, cansızlar vs.) onları bildirecek ve akla getirecek bir ismi olmalıdır. İnsan yaratılmışları en üstünüdür. Her insanın kendisine göre bir kişiliği olduğundan, herkesin en güzel, en değerli, haline münasip, şeref ve değerini ortaya koyacak bir ismi olmalıdır. Resul-i Ekrem (s.a.a) şöyle buyuruyor:

        ‘’Çocuğun baba üzerindeki haklarından biiri ona iyi ve güzel bir isim koymasıdır’’

         İslam’da güzel bir isim ve lakaba sahip olmak bir değer olup insanın ruh ve bedenin de olumlu etkiler bırakır. Bu yüzden her müslüman, çocuğuna güzel ver anlamlı isimler koymalıdır. Zira güzel isim güzel manayı, kötü isimde insanın değerini düşüren kötü manayı çağrıştırır. İslam’ın ahlaki öğretilerinde, güzel isim koyma hakkında gelen ölçülerden bazıları şunlardır:

        1.İsim, insanın kişiliğine ve yaşamının tüm dönemlerine (çocukluk, gençlik ve yaşlılık) uygun olmalıdır.

        2.Zat ve Rahman gibi Yüce Allah’ın zatına ait isimlerden olmamalıdır.

        3.En doğru isimler Abdullah, Abdurrahman, Abdurrahim gibi kulluğu çağrıştıran isimlerdir.

        4.Peygamberlerin (a.s) ve Ehlibeyt İmamlarının (a.s) isimleri güzel isimlerdir. Bir rivayette peygamberlerin isimlerinin en güzel isimler olduğu buyrulmuştur. İmam Sadık (a.s) buyuruyor:

        ‘’Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: Üç tane oğlu olup da onlardan birinin adını Muhammed koymayan kimse bana cefa etmiştir.’’

        5.Kötü manası olan veya kötü insanların isimlerinden olmamalıdır. İmam Bakır (a.s) buyuruyor:

        ‘’Resulullah (s.a.a) en güzel ve en kötü isimlerin şunlar olduğunu buyurdu: En güzel isimler: Abdullah, Abdurrahman… En kötü isimler: Dırar, Merre, Harp, Zalim.’’

        Bazı rivayetlerde Hakem, Hakim, Halit ve Malik gibi isimlerde bunlara eklenmiştir. Güzel isimlerin kendi içinde değerlisi ve üstün olanları vardır. İsim, insanın ayrıcalık ve değerini ortaya koyan isimlerden olmalıdır. İmam Sadık (a.s) şöyle buyuruyor: Babam ceddimden, Emuru’l Mu’minin’in  (a.s) şöyle buyurduğunu nakletti:

        Çocuklarınıza doğmadan önce isim koyunuz ve eğer erkek yada kız olduğunu bilmiyorsanız, ikisine de koyulabilen isimlerden faydalanınız. Zira kendilerine isim verilmeyen çocuklar kıyamet günü size ‘’neden bana isim koymadın’’ diye itiraz ederler. Peygamber (s.a.a) de Muhsin’e, doğmadan önce isim koydu.

Çocuklara din büyüklerinin adının verilmesş, ailenin ve toplum kültürünün dini ruha bürünmesini sağlar. Bu kültür, çocukların eğitiminde ve hidayetinde müessirdir. Sosyoloji açısından da bu tür isimlendirmenin toplum kültürü üzerinde etkisi vardır, toplum kültürünün çocukların eğitimi ve hidayeti üzerinde etkisi olduğu gibi. Bu çarkın parçalarının sürekli birbirini etkisi altında bıraktığına dikkat edilmelidir.