İçtihat, Taklit, Fetva ve Mukallit

İÇTİHAT VE TAKLİT

Yüce Allah insanoğlunu yaratmıştır ve onun hayır ve şerrini herkesten daha iyi bilmektedir. İnsanoğlu dünyasında ve ahretinde güzel bir yere sahip olsun diye bazı kanun ve kurallar belirlemiş ve bu kuralları Peygamber ve Kur’an-ı Kerim vesilesiyle biz insanlara sunmuştur.

Bu kanunları teşhis etmek çok büyük bir çabaya ihtiyaç duyar. Bu işi de her insan yapamayacağından dolayı Müçtehit dediğimiz kimseler bu işi üstlenmişlerdir. Bizim vazifemiz ise dini hükümler konusunda bir Müçtehide taklit etmektir.

Müçtehitler dini hükümleri kaynaklarından özellikle Kur’an’dan ve Masumlardan gelen hadislerden çıkarır ve bize sunarlar. Bu yapılan işe “İçtihat” ve bu kanunları bulma yeteneğine ulaşmış kimselere “Müçtehit” denir.

Bir müçtehidin verdiği hükme “Fetva” ve o müçtehide ve fetvalarına uymaya “Taklit” ve uyan kimseye ise “Mukallit” denir.

Taklit edilecek müçtehidin şartları:

Adil olmalı.

Hayatta olmalı.

Erkek olmalı.

Buluğ çağına ermiş olmalı.

Akıllı olmalı.

Helalzade olmalı.

12 İmam Şia’sı olmalıdır.

Bilgi açısından diğer müçtehitlerden üstün olmalıdır.

Vefat etmiş olan bir müçtehidi taklit etmek mümkün değildir, ama o hayattayken taklit edilmişse, o müçtehide taklit etmeye devam edilebilir.

Taklit ettiği müçtehit ölür ve yaşayan müçtehitlerden daha bilgili olduğuna emin olunursa vefat eden müçtehide taklitte kalınmalıdır. Ama yaşayan müçtehit daha bilgili olursa yaşayan müçtehide taklit edilmelidir.

Bilgili Müçtehidi Tanıma Yolları:

Kendi ilmi derecesi yüksek olur ve müçtehitler arasında en bilgili olanı kendisi teşhis edebilirse.

İki adil bilgili kişi, bir müçtehidin en bilgili olduğunu söylerse.

İnsanın emin olmasını sağlayacak derecede, en bilgili müçtehit olduğu meşhur olursa.

Müçtehidin Fetvasını Şu Yollarla Elde Edebiliriz:

Müçtehidin kendisinden işitmek.

İki adil kişiden işitmek.

Sözünden emin olunan bir kişiden işitmek.

Müçtehidin ilmihal kitabında görmek.

Şunu da mutlaka belirtmemiz gerekiyor ki insanın hayatında genellikle ihtiyaç duyacağı hükümleri öğrenmesi vaciptir.