ŞEHİT MUTAHHARÎ (r.a)
MURTAZA B. MUHAMMED HÜSEYİN MUTAHHARÎ
[Ö. 1979]
DOĞUMU VE TAHSİL DÖNEMİ
Mutahharî (r.a), 1919'de maneviyat dolu bir hanede dünyaya geldi.
Babası Şeyh Muhammed Hüseyin Mutahharî (r.a) oğluna Murtaza
ismini verdi. Murtaza çocukluk dönemini anne ve babasının şefkat ve
terbiyesi altında geçirmekteydi. Çok küçük yaşta babasının yanında
Ehlibeyt'in (Aleyhimusselam) maarifiyle aşina oldu. 12 yaşında büyük bir
aşk ve azimle Meşhed Havzası'na girdi.
Meşhed Havzası'ndan 4 yıl istifade ettikten sonra Kum Havzası'na
hicret etti. Ders ve mütalaaya olan merakı ve heyecanı havza üstat ve
öğrencilerinin dikkatini üzerine topladı.
Havzada İmam Humeynî'nin (r.a) ahlak derslerine katıldı ve ne
aradığını buldu. Büyük üstat İmam Humeynî'nin (r.a) derslerinden
ilim ve ahlak susuzluğunu giderdi.
Murtaza, havzada ilmî araştırmalarla, tahsil ve tedrisle meşgulken
gece münacat ve ibadetlerinden de gafil olmadı.
Usul ve fıkıh derslerini Ayetullah Burucerdî (r.a), hikmet ve felse-
fe derslerini İmam Humeynî (r.a), ilahiyat ve şifa kitaplarını Allame
Tabatbaî'nin (r.a) huzurlarında okudu. O, Dr. Şehit Beheştî (r.a),
İmam Musa Sadr (r.a) ve Dr. Ahmed Ahmedî (r.a) gibi büyük âlimlerle
beraber Perşembe ve Cuma günleri büyük müfessir ve filozof
Allame Seyyid Muhammed Hüseyin Tabatabaî'nin (r.a) evindeki özel
derslere katılıyordu.
Şehit Mutahharî, Kum Havzası'nda Mutavvel, mantık, akait, felse-
fe, Resail ve Mekasib kitaplarının tedrisleriyle de meşgul oluyordu.
ŞEHİT MURTAZA MUTAHHARÎ'NİN (r.a) ÜSTATLARI
Şehit Mutahharî (r.a) büyük bir merak ve azim ile Meşhed ve Kum
havzalarında uzun yıllar büyük şahsiyetlerin huzurlarından istifade
etti ve birçok ilim dalında görüş sahibi bir üstat oldu. Huzurlarından
yararlandığı üstatlarından bazıları şunlardır:
1-Ayetullah Sadukî (r.a)
2-Ayetullah Maraşî Necefî (r.a)
3-Seyyid Sadruddin Sadr (r.a)
4-Seyyid Muhammed Rıza Gulpayganî (r.a)
5-Seyyid Muhammed Huccet (r.a)
6-Seyyid Ahmed Hansarî (r.a)
7-Seyyid Muhammed Taki Hansarî (r.a)
8-Seyyid Muhammed Muhakkik Yezdî (r.a)
9-Mirza Mehdi Aştiyanî (r.a)
10-Ayetullah Burucerdî (r.a)
11-Allame Tabatabaî (r.a)
12-Ayetullah İmam Humeynî (r.a)
13-Ayetullah Mirza Ali Ağa Şirazî İsfahanî (r.a)
TAHRAN'A HİCRET
Üstat Mutahharî (r.a) 1952'de Ayetullah Ruhanî'nin (r.a) kızıyla
evlendi ve aynı yıl Tahran'a hicret etti.
Üstadın bu hicretini bazıları fakirlik olarak değerlendirdiler. An-
cak daha sonraları bu hicretin ilahî lütuf olduğu anlaşıldı. Tahran'daki
yıllarında Merv Medresesi'nde felsefe dersi vermeye başladı.
Üstat Mutahharî (r.a) Merv Medresesi'nde tedrisle birlikte konuş-
malar yapıyor, ilmî konulardaki şüphelere açıklık getiriyor ve yönel-
tilen sorulara cevap veriyordu.
1954'de Tahran Üniversitesi'nde tedrise başladı… Uzun yıllar İla-
hiyat ve İslam maarifi derslerini tedris etti. Öğrencilere olan yakınlı-
ğı, samimiyeti ve onlarla kurduğu diyalog, öğrencileri kendisine hay-
ran etmişti. Üstat, üniversitede mantık, felsefe, kelam, irfan, usul, fı-
kıh, hikmet ve doktora bölümünde de uzun yıllar tedris etti.
AYETULLAH MUTAHHARÎ'NİN (r.a) FAALİYETLERİ
1-Telifleri
Mutahharî (r.a) 30 yıllık tahsil ve tedrisle Kurân ve Ehlibeyt ilim-
leri tahsilinden sonra günümüzün en etkili silahı olan kaleme sarıldı
ve kitaplar yazmaya başladı. Birçok konuda toplumun sorularına ce-
vaplar vermesinin yanı sıra çok sayıda kitap da kaleme aldı. İslam
dininin iyice tanınmadığını ve bu dinin halka yanlış aktarıldığını dü-
şünerek kaleme sarıldı ve birbirinden değerli, paha biçilmez eserler
yazdı.
2-Şia Mektebi Dergisi (Mecelle-i Mekteb-i Teşeyyü)
1957 yılında bir grup havza üstadı Mekteb-i Teşşeyyü isminde bir
dergi çıkardı. Üstat derin ilmî ve güçlü kalemiyle yazılar ve makale-
ler yazarak mektebe hizmet etti.
2- İslamî Tıp Derneği (Encümen-i İslamî-i Pezeşkan)
İslamî Tıp Encümenliği'nin kurulmasından sonra Üstat Mutahharî
(r.a) bu kuruluşu bir ışık gibi aydınlattı. Üstat, tevhid, nübüvvet,
mead, İslamî tesettür, kölelik, İmam Hasan'ın (Aleyhisselam) Barışı,
İmam Sadık (Aleyhisselam) ve hilafet meselesi, İmam Rıza'nın
((Aleyhisselam) veliahtlık meselesi, faiz, banka ve sigorta gibi birçok
konuda konuşmalar yaparak adeta topluma ışık saçtı.
3-İran'da Materyalizm
Üstat Mutahharî'nin (r.a), Materyalizm kitabı 1971'de İran'da ya-
yımlandıktan sonra toplumda büyük bir yankı uyandırdı. Bu kitap,
mümin ve hak âşıkları için vazgeçilmez bir kitap oldu. Bu değerli
eser o kadar yoğun bir ilgiyle karşılandı ki 1978'de sekizinci baskısı-
nı yaptı.Üstat, bu kitabında birçok batıl ve temelsiz grupların gerçek
yüzlerini ortaya çıkardı. Bu kitabın yayımlanmasından sonra Furkan
Grubu isimli bir örgüt; "Bu düşünceyi kabul edip, bize karşı çıkanla-
ra gereken cevabı veririz diye tehdit içerikli bir bildiri yayımladı. Üs-
tat (r.a) onlara şu cevabı verdi:
"Madem insan dünyadan göçecek neden İslam ve Kurân yolunda
olmasın. Benim bu yolda hiç bir kaygım ve korkum yoktur."
4-Kum Havzası'nda Tedris
Üstat Mutahharî (r.a) İmam Humeynî'nin (r.a) tavsiyesiyle 1972
den1978 yılına kadar haftada iki gün Kum'a giderek felsefe, Kuran
maarifi, Marksizm konularını tedris etti.
AYETULLAH MUTAHHARÎ'NİN (r.a) ESERLERİ
Üstat Mutahharî (r.a) ilmî konularda görüş sahibi bir üstat olduğu
gibi kalemde de eşsiz bir üstattı. Toplumu aydınlatan ve saadete gö-
türecek birçok eser miras bıraktı. Geriye bıraktığı birbirinden değerli
eserleri günümüzde de canlılığını korumakta ve genç neslin yoluna
ışık tutmaktadır.
Büyük üstadın kaleme aldığı eserlerden yaklaşık 50 tanesi basıl-
mış ve dünyanın birçok diline de tercüme edilmiştir.
Eserlerinden bazıları şunlardır:
1-Aşinaî Ba Kuran
2-İslam ve Muktaziyat-i Zaman
3-İnsan-ı Kamil
4-Hemase-i Hüseynî
5-Mead
6-Nübüvvet
7-Adl-i İlahî
8-Sire Der Sire-i Eimme (Aleyhisselam)
9-Fıtrat
10-Felsefe-i Ahlak
11-Dastan-ı Rastan
12-Nizam-ı Hukuk-u Zen Der İslam
13-Kıyam ve İnkılâb-ı Mehdi (a.f)
14-Tevhid
15-Tevekkül ve Rıza
16-İnsan Şinasî
17-Mizan Tefsiri'ne haşiye
18-Seyri Der Nehcü'l-Belağa
19-Sire Der Sire-i Nebevî
20-Talim ve Terbiyet-i İslamî
İmam Humeynî (r.a) Şehit Mutahharî'nin (r.a) kitaplarını şu cüm-
lelerle övmüştür: "İstisnasız Şehit Mutahharî'nin (r.a) kaleme aldığı
tüm eserleri faydalıdır."
AYETULLAH MUTAHHARÎ (r.a) VE İSLAM DEVRİMİ
Üstat Mutahharî (r.a) İran İslam Devrimi'nin aktif liderlerinden bi-
riydi. 15 Hurdad Kıyamı'nın zafere ulaşmasında büyük rolü oldu.
Ateşli konuşmalarıyla halka yol gösteriyordu. Aşura gecesi ulema ve
hatiplere hitaben şöyle dedi: "Gerçekleri söylemelisiniz! Tüm zorluk-
lar ve olaylar karşısında sabırlı olup kahramanca direnmelisiniz!"
İmam Hüseyin'in ((Aleyhisselam) zalim hükümdar karşısında okudu-
ğu hutbeyi hatırlatarak Şah Muhammed Rıza Pehlevî'ye resmen savaş
ilan etti.
Üstat bu konuşmasında sonra tutuklanarak 2 ay hapse kapatıldı.
Üstat Mutahharî (r.a) İmam Humeynî'nin (r.a) sürgününden sonra
büyük başarılara ve faaliyetlere imza attı. Dönemin başbakanı Hasan
Ali Mensurî'nin suikast olayında tüm planlara rağmen tamamen başa-
rıya ulaştı. İslam devriminden sonra da İmam Humeynî'nin (r.a) en
güvenilir müşaviri oldu.
AYETULLAH MUTAHHARÎ'NİN (r.a) ŞEHADETİ
Üstat Mutahharî (r.a) uzun yıllar şehadet aşkıyla yaşadı. Konuşma
ve makalelerinde sıkça şehadet makamından bahsetti. Sonunda uzun
yıllar arzuladığı bu makama çok yaklaşmıştı. Nihayet 12 Urdubeheşt
1979'de Furkan Örgütü tarafında şehit edildi.
Büyük üstadın eşi şöyle naklediyor: "Üstat, o günün gecesi aniden
uykudan uyandı. Bana bir rüya gördüğünü söyledi. Rüyasında
Resulullah'ın dudaklarından öptüğünü ve hatta o sıcaklığı hissettiğini
söyledi. O gün sabah evden ayrılırken sanki bizlerden bir daha eve
dönmeyecekmiş gibi vedalaştı. İşte o gün şehit edildi."
-Ruhu Şâd mekânı cennet olsun-
