Ayetullah Nasır Mekarim Şirazi, 1926 yılında İran’ın güneyinde bulunan Şiraz şehrinde dünyaya geldi.
Ayetullah Nasır Mekarim Şirazi’nin Hayatı
Ayetullah Nasır Mekarim Şirazi, 1926 yılında İran’ın güneyinde bulunan Şiraz şehrinde dünyaya geldi.
Babası ve dedesi bu şehrin ileri gelen ve saygın tüccarlarındandılar. Halkın fakirlerinin elinden tutarlardı. Şiraz alimleriyle de bağlantıları çok güçlüydü.
Ayetullah Nasır Mekarim Şirazi’nin zekâsı çocuk yaşta iken fark edildi. O küçük yaşta Kur’an’a âşık oldu ve Kur’an’ı anlamak ve noktalar çıkarmak için çalışmalar yaptı.
Babası Hindistan’dan ticari mallar getirip satan tanınmış bir tüccardı. Annesi de Şiraz’ın mümine hanımlarındandı ve yaşlı olmasına rağmen keskin bir zekâya sahipti ve bildiklerini kolay kolay unutmazdı.
Ayetullah Mekarim Şirazi babası hakkında der: ‘Babamın Kur’an’a karşı ilgisi çok büyüktü. Bazen akşamları beni çağırır Kur’an’dan ayetler ve tercümesini okumamı isterdi. Ben okurdum o dinlerdi ve bundan çok zevk alırdı.’
Ayetullah Mekarim Şirazi’nin zekâsı o kadar güçlüydü ki 5 yaşında okula başladı ve bazı sınıfları kendi çabasıyla atlayarak 14 yaşında liseyi bitirdi.
Rızahan’ın düşüşü ve ortamın yumuşamasıyla Merhum Ayetullah Hacı Seyit Nuruddin Şirazi’nin açmış olduğu medreseye yazıldı. Bir taraftan ortaokulu okurken bir taraftan da medrese derslerine katıldı.
Liseyi bitirdikten sonra üniversiteye gitmek istemedi ve Şiraz’da bulunan Ağa Babahan medresesine 14 yaşında başladı ve kısa sürede ‘Sarf, Nahv, Mantık ve Beyan’ gibi dersleri bitirdi.
Ahlak ve zekâsıyla üstatlar ve öğrenciler içerisinde büyük bir sevgiye ulaştı. Ayetullah Mekarim Şirazi normalde on yılda okunan dersleri dört yılda ve yüksek numaralarla bitirdi.
Ayetullah Muvahhid’in yanında Suyuti’den Kifaye’nin sonuna kadar olan ve normalde on yılda bitirilen dersleri dört yılda bitirdi ve on yedi yaşında Şiraz’da Ahund Horasani’nin Kifayet’ul Usul kitabına bir açıklama yazdı.
Ayetullah Mekarim Şirazi üstatlarının teşvikiyle büyük alimlerden daha fazla faydalanabilmek için 18 yaşında ilim şehri Kum’a hicret etti.
Kum şehrinde 18 yaşındayken zamanın büyük âlimi Ayetullah Burucerdi’nin derslerine katıldı. Bu derslerde olan başarısıyla dikkatleri üzerinde topladı.
1369 hicri yılında ilim şehri Necef’e hicret etti ve başarıları neticesinde 24 yaşında içtihat makamına ulaştı.
Bu yaşta içtihada ulaşmak pek görülen bir şey değildir ve bu da Ayetullah Mekarim Şirazi’nin çabasına ve zekâsına işaret etmektedir.
Bu başarıda üstatlarının teşvikleri de büyük rol oynamıştır.
Ayetullah Nasir Mekarim Şirazi’nin ders arkadaşları içerisinde Ayetullah Doktor Beheşti, İmam Musa Sadr ve Ayetullah Şubeyri Zencani’de vardı.
1370 hicri yılında Kum şehrine döndü ve burada fıkıh ve usul dersleri vermeye başladı.
Ayetullah Seyyid Kazım Şeriatmedari’nin gözetiminde aylık yayın yapan ‘Mekteb-i İslam’ dergisini çıkarmaya başladı.
Kum’a dönüşünden sonra, birkaç büyük âlimle birlikte ‘Camie-i Muderrisin-i Havza-i İlmiyye-i Kum’ (Kum ilmi havzalar üstatlar birliği)’ni kurdu.
Ayetullah Mekarim Şirazi şimdiye kadar birçok kültürel ve Kur’an’i çalımalar yapmıştır.
Yaklaşık kırk yıldır fıkıh ve usul dersleri vermektedir. Bu derslerden birçok üstat yetişmiş ve şu anda hizmet vermektedirler.
Ayetullah Mekarim Şirazi’nin, Fıkıh ve Usul dersleri, Kum ilmi havzalarının en önemli derslerinden birisidir ve 2000 kişiden fazla öğrenci bu derslere katılmaktadır.
Üstatları:
Ayetullah Mekarim Şirazi’nin derslerinden faydalandığı üstatlardan bazıları şunlardır:
Merhum Ayetullah Rabbani Şirazi (r.a) – Şiraz Han Medresesi
Merhum Ayetullah Muvahhid (r.a) – Şiraz Ağa Babacan Medresesi
Merhum Ayetullah Damad (r.a) – Kum ilmi havzası
Merhum Ayetullah el-Uzma Gulpaygani (r.a) – Kum ilmi havzası
Merhum Ayetullah el-Uzma Musevi Humeyni (r.a) – Kum ilmi havzası
Merhum Ayetullah el-Uzma İstehbanati – Necef ilmi havzası
Merhum Ayetullah el-Uzma Hac Şeyh Muhammed Hüseyin Kaşif’ul Ğita (r.a) – Necef ilmi havzası
Merhum Ayetullah el-Uzma Hoi (r.a) – Necef ilmi havzası
Merhum Ayetullah el-Uzma Hakim (r.a) – Necef ilmi havzası
Merhum Ayetullah el-Uzma Hüccet (r.a) – Necef ilmi havzası
Merhum Ayetullah el-Uzma Mirza Haşim Amoli (r.a) – Necef ilmi havzası
Ayetullah Nasir Mekarim Şirazi, İslam inkılabı öncesi gençlerin Marksist düşüncelere kapılmamaları için çok mücadele etti ve şu ana kadar otuz kez tekrarı basılmış olan ‘Filozof Görünümlüler’ adlı kitabı kaleme aldı. Bu kitabında batı felsefesini ve filozoflarının düşüncelerini eleştirmekte ve cevap vermektedir.
Sufiliği eleştiren ‘Hakk’ın Cilvesi’ kitabını da o dönemlerde yazdı ve bu kitap Ayetullah el-Uzma Burucerdi’nin de övgüsünü aldı.
Ayetullah Nasir Mekarim Şirazi o dönemlerde sohbet toplantıları yapmakta ve gençleri Kur’an ve Ehlibeyt (a.s) düşünceleri etrafında toplanmaya çağırmaktaydı.
‘Mekteb-i İslam’ dergisi, şahın tutumlarını eleştirdiğinden dolayı bir müddet kapatıldı.
İmam Humeyni (r.a) ile olan gizli görüşmeleri ve desteğinden dolayı savak tarafından tutuklanmış ve Çabehar, Mehabad ve Enarek bölgelerine sürgün gönderilmiştir.
İslam inkılabından sonra İslam Cumhuriyeti anayasasının yazılmasında işbirliği yapmıştır.
Ayetullah Nasır Mekarim Şirazi, Ayetullah el-Uzma Eraki’nin vefatından sonra Kum İlmi Havzaları Ustatlar Birliği tarafından taklit mercii olarak tanıtıldı ve şu anda Kum şehrinde talebe yetiştirmekte ve İslam dinine hizmet etmektedir.
Ayetullah Mekarim Şirazi, şimdiye kadar birçok ilmi ve kültürel çalışmalar yapmıştır. Yaklaşık olarak kırk yıldır fıkıh ve usul dersleri vermektedir. Gençliğinden beri İslami dallarda çeşitli kitaplar yazmaktadır. Ayetullah Mekarim Şirazi o kadar kitap yazmıştır ki geçimini de bu yolla sağlamaktadır.
Uzun yıllardır yayın yapan ‘Mekteb-i İslam’ dergisi onun ve arkadaşlarının eseridir. Bu havzanın ilk dergisi olup kırk yıldan fazladır yayındadır. Bu dergide havzanın büyük âlimlerinin makaleleri yayınlanmaktadır.
Ayetullah Mekarim Şirazi, verdiği dersler ve yazdığı kitaplar dışında dört medrese kurdurmuştur. Bu medreselerden birisi Kur’an tefsirine hastır ve doğru tefsir yollarını öğretmek amaçlı kurulmuştur. Birçok şehirde Kur’an evi ve misafir ağırlama yerleri yaptırmıştır.
Eserleri:
Ayetullah Mekarim Şirazi’nin eserlerinden şimdiye kadar 130 cilt kitap basılmıştır. Bu kitapların bazıları otuz kez baskıya verilmiştir. Onlarcası diğer dillere tercüme edilmiştir.
‘Numune’ isimli Kur’an tefsiri kaç dile tercüme edilmiştir.
Talebelere yönelik yazmış olduğu konulara göre Kur’an tefsiri ‘Peyam’ büyük rağbet görmüştür.
Tam İlmihal kitabı defalarca basılmış ve çeşitli dillere tercüme edilmiştir.
Üstadın ön planda olan eserlerinden bir tanesi de ‘Mefatih-i Nevin’ kitabıdır. Bu kitapta Peygamber ve Ehlibeyt (a.s) kaynaklı dualar bulunmaktadır.
Eserlerinden bazıları şunlardır:
Numune Tefsiri (30 Cilt)
Konulara göre tefsir kitabı ‘Peyam’ (10 cilt)
Filozof Görünümlüler
İslam’da yöneticilik
Hz. Zehra (s.a), cihanın en üstün hanımı
Ahlak ışığında yaşam
Hakk’ın cilvesi
Ruhların dönüşü ve ruhlarla bağlantı
Sorular ve cevaplar
İslami ekonominin temel taşları
Mezheplerin çıkma sebebi
Allah’ı nasıl tanıyalım?
Cihanın Yaratıcısı
Büyük önderler ve büyük sorumluluklar
Kur’an ve son Peygamber
Miat ve ölümden sonraki hayat
Müslümanın akidesi
Mehdi, büyük inkılap
Unutulan değerler
Marksizm’in sonu
Gençler için elli akait dersi
Şehadet felsefesi
Allah’ı ararken
Kur’an ve hadis
Tevzih’ul Mesail (Tam İlmihal) kitabı.
Rabbimiz bu büyük müçtehidimize sağlık, bereket dolu uzun ömürler inayet etsin. Amin.
Kur’an Nesli Derneği
