Ayetullah Cevadi Amuli asrın büyük âlimlerinden ve Kur’an müfessirlerindendir.
Ayetullah Cevadi Amuli’nin Hayatı
Ayetullah Cevadi Amuli asrın büyük âlimlerinden ve Kur’an müfessirlerindendir. Marifet ve maneviyatta büyük üstatların rahle-i tedrisinden faydalanmış, sayısız öğrenci yetiştirmiş ve onlarca değerli eser kaleme almıştır.
Ayetullah Amuli’nin ahlakı ve takvası ilahi yolda ilerlemek isteyenler için her daim örnek olmuştur.
Ayetullah Cevadi Amuli, 1933 yılında İran’ın Mazenderan bölgesinde yer alan Amul şehrinde ilim ehli bir ailede dünyaya geldi. İlkokulu bitirdikten sonra 1946 yılında Amul’da bulunan ilmi medreseye yazıldı.
Babası âlim Mirza Ebu Hasan Cevadi Amuli’den beş yıl boyunca Arap edebiyatı, mantık, usul, fıkıh, hadis ve Kur’an tefsiri alanında dersler aldı.
Ayetullah Amuli babasının marifet çeşmesinden yudumladığı ilimleri daha ileriye taşımak için Amul şehrinde bulunan İmam Hasan Askeri medresesinde yazıldı.
1950 yılında Tahran’a hicret eden Ayetullah Amuli , Mervi Medresesi’nde Muhammed Taki Amuli, Allame Hacı Şeyh Ebu Hasan Şerani, Muhyittin İlahi Gumşei ve Muhammed Hüseyin Fazil Tuni’nin derslerine katıldı. Fıkıh ve usul derslerinin yanı sıra, felsefe ve irfana da önem veren Ayetullah Amuli hem bu derslere iştirak etti hem de bu alanda dersler vermeye başladı.
1955 yılında ilim şehri Kum’a yerleşerek havza derslerini Ayetullah Seyit Muhammed Hüseyin Burucerdi, Ayetullah Seyit Muhammed Muhakkik Damad, Ayetullah Mirza Haşim Amuli, Ayetullah Ruhullah Humeyni ve Allame Tabatabai’nin yanında bitirdi.
Ayetullah Cevadi Amuli, kendisi ders aldığı dönemlerde çeşitli ilmi konularda ders vermeye başladı ve şu anda atmış yıldır talebeler yetiştirmektedir.
Ayetullah Cevadi Amuli tefsir dersine özel bir önem vermiş ve 1976 yılında başlamış olduğu tefsir dersi henüz devam etmektedir.
Ayetullah Cevadi Amuli’nin tefsirleri ‘Tefsir-i Nesim’ adı altında kitap haline getirilmiş ve tefsir alanında birçok kez ödül almıştır.
Tefsir-i Nesim, Kur’an tefsirin Kur’an, sünnet ve akılla tefsir edildiği numune tefsir kitaplarından birisidir. Ayetullah Cevadi Amuli’nin Kur’an tefsirinde izlediği bu metotlar arasında en önem verdiği yöntem Kur’an’ın, Kur’an ayetleriyle tefsir edilmesidir. Elbette Kur’an’ı, Kur’an ayetleriyle tefsir etmek yöntemi diğer tefsir yollarını inkar manasında değildir. Kur’an’ı Kur’an’la tefsir etmek yöntemi Peygamber (s.a.a) ve Ehlibeyt’inin (a.s) izlediği tefsir şeklidir. Tefsir-i Nesim’de mümkün mertebe bu tefsir metoduna sadık kalmaya çaba göstermiştir.
Ayetullah Cevadi Amuli asrımızın ileri gelen alimlerinden olup tefsir ve Peygamber ve Ehlibeyt’ini (a.s) insanlara tanıtma amaçlı bir çok eser kaleme almıştır. Bu eserler İslam’ın farklı konularına ait 18 başlık altında ve 44 ciltten ibarettir.
Camie-i Kebire Ziyareti’nin şerhi için kaleme aldığı ‘Edeb Fenayi Mukarreban’ (İlahi Kurbda –yakınlık- Fani Olma) kitabı 15 cilttir ve şu ana kadar 7 cildi basılmıştır.
Ayetullah el-Uzma Muhakkik Damad’ın 14 yıl süren fıkıh derslerini kaleme almıştır.
Ayetullah el-Uzma Cevadi Amuli’nin harici fıkıh dersleri Kum İlmi Havzası’nın en düzenli yapılan derslerinden birisidir.
Üstat Cevadi Amuli, tefsir ya da fıkıh derslerinde iki emaneti kıstas alır. Yani önce Kur’an-ı Kerim ayetlerine ardından Peygamber ve Ehlibeyt’inin (a.s) sözlerine müracaat eder.
Ayetullah Cevadi Amuli, 13 yıl boyunca İslam İnkılabının banisi İmam Humeyni’nin huzurundan dersler almıştır ve onun ahlak ve maneviyatından nasiplenmiştir.
İnsanları İmam Humeyni’ye taklit etmek konusunda teşvik ettiğinden dolayı Şah rejimi tarafından bir çok kez konuşma ve tebliğ yasağı getirilmiştir.
1979 İran inkılabı sonrasında İmam Humeyni tarafından yüksek yargı konseyine atanmıştır. Yasaların hazırlanmasında ön çalışmalarda bulunmuştur.
Ayetullah Cevadi Amuli iki dönem ‘Uzmanlar Meclisi’nde Mazenderan eyaleti temsilciliğine seçilmiştir.
Ayetullah Cevadi Amuli İslam inkılabından sonra defalarca tebliğ amaçlı yurtdışı yolculuklarına çıkmıştır. Bu ülkelerden bazıları Amerika, İtalya, Fransa, Almanya, İsviçre, Avusturya, Sovyetler Birliği, Suriye ve Lübnan’dır.
1988 yılında İmam Humeyni’nin Sovyetler Birliği başkanı Michael Gorbaçov’a göndermiş olduğu mektubu götürdüğü yolculuk ve 2000 yılında Ayetullah Seyit Ali Hamanei’nin dinler oturumuna gönderdiği mektubu götürdüğü New York yolculuğu diğer yolculuklarına nazaran daha ön plandadır.
Allah sayesini üzerimizden eksik etmesin.
