Soru: Acaba Allah, Kur’an’ın hangi ayetlerinde yemek ve uyku adabından bahsetmektedir?

Cevap: Kur’an’ı Kerim tıpkı kendine özgü yapısı gibi bilgiyi ( Ahkam, Akait, Tarih…) özet ve genel bir şekilde beyan etmiş ve onun tefsir ve açıklamasını Peygamber Efendimize (s.a.a) bırakmıştır. Peygamber efendimiz (s.a.a.) ise Allah’ın izni ile bu makamı kendinden sonra İmamlar (a.s.)’a bırakmıştır. Dolayısıyla bu tür konularda daha geniş bilgiye ve açıklamaya ulaşmak için rivayetlere de başvurmak gerekir.

Elbette yemek ve uyku adabını ele alan birçok ayetler de mevcuttur, Örneğin:

1) «کُلُوا واشْرَبُوا ولا تُسْرِفُوا إنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ»[1]

‘’ Yiyin, için ama israf etmeyin. Şüphesiz Allah israf edenleri sevmez.’’

2) «کُلُوا مِنْ ثَمَرِه إِذا أَثْمَرَ وَ آتُوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصادِهِ وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ…»[2]

‘’ Meyve meyvelerinden yiyin, devşirme ve toplama zamanı da hakkını verin ve israf etmeyin. Kuşkusuz O israf edenleri sevmez.’’

3) «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیِّ إِلاَّ أَنْ یُؤْذَنَ لَکُمْ إِلى‏ طَعامٍ غَیْرَ ناظِرینَ إِناهُ وَ لکِنْ إِذا دُعیتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا ...» [3]

‘’ Ey İman edenler! Peygamber’in evlerine izinsiz girmeyin. Fakat yemek için size izin verilirse, yemeğin hazırlanmasını beklemeyin. Ancak çağırıldığınız zaman girin ve yemeğinizi yediğinizde, sohbete dalmadan dağılın.’’

4) «قُمِ اللَّیْلَ إِلاَّ قَلیلا»[4] ‘’ Birazı hariç geceleri kalk’’

Aşağıdaki ayetlerde de yemek ve uyumak adaplarına değinilmiştir;

Bakara; 57, 58, 60, 168, 172, 188.
Maide; 4, 75, 88, 93, 96.
Enam; 118, 119, 121, 142, 145.
A’raf; 160, 161.   
Ra’d; 4.    
Nahl; 5, 10, 14, 66
Kehf; 19
Meryem; 26
Taha; 54, 81
Hac; 28, 36
Müminun; 19, 21, 33, 51
Nur; 61